वर्षातील शेवटचे चंद्रग्रहण आज भारतात दिसणार आहे; या काळात काय करावे आणि काय करू नये? | नियम काय सांगतात?

चंद्रग्रहण 2023 :- आपल्या वैदिक ज्योतिषात ग्रहणाच्या घटनेला अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. आज ग्रहणाचा विषय आणण्याचे कारण म्हणजे या वर्षातील शेवटचे चंद्रग्रहण म्हणजेच 2023 कोजागिरी पौर्णिमेच्या दिवशी 28 ऑक्टोबर रोजी दिसणार आहे. धार्मिक दृष्टिकोनातून या चंद्रग्रहणाला विशेष महत्त्व आहे.

या वर्षी आतापर्यंत झालेल्या एकूण चार ग्रहणांपैकी हे ग्रहण या अर्थाने अद्वितीय आहे की ते पौर्णिमेच्या वेळी भारतात दिसणार आहे. या ग्रहणाचा सुतक काळही वैध असेल. धार्मिक दृष्टिकोनातून पाहिल्यास, ग्रहणाच्या घटनेचा देशासह जगातील जवळजवळ सर्व लोकांवर काही ना काही प्रभाव पडतो.

28 ऑक्टोबर रोजी होणारे हे चंद्रग्रहण या वर्षातील शेवटचे चंद्रग्रहण असेल आणि विशेष बाब म्हणजे तब्बल 30 वर्षांनंतर कोजागिरी पौर्णिमेच्या दिवशी चंद्रग्रहण पाहायला मिळत आहे. या ग्रहणाचा सुतक कालावधी ९ तास आधी सुरू होणार असून या काळात विशेष खबरदारी घेण्याची गरज आहे.

चंद्रग्रहण शनिवार, 28 ऑक्टोबर रोजी सकाळी 11:30 वाजता सुरू होईल आणि पहाटे 2:24 वाजता समाप्त होईल. हे ग्रहण दुपारी १ वाजून ४० मिनिटांनी स्पर्श करेल. ग्रहणाचा मध्य 1 तास 44 मिनिटांनी असेल आणि मुक्ती 2 तास 24 मिनिटांनी असेल.

हे  ही वाचा :- Tejas Movie Review In Marathi : हा चित्रपट कंगनाच्या हिट चित्रपटांचा दुष्काळ संपवू शकेल का, पाहण्यापूर्वी आमचा Review वाचा.

म्हणजेच हे ग्रहण एकूण चार तास चोवीस मिनिटे चालणार आहे. विशेषत: या ग्रहणातील महत्त्वाचा काळ दुपारी 1:50 ते 2:24 पर्यंत असेल. या निमित्ताने चंद्रग्रहणाशी संबंधित काही महत्त्वाच्या प्रश्नांची उत्तरे पाहूया.

ग्रहण सुरू होण्यापूर्वी काय करू नये?

हे ग्रहण सुतक कालावधीचे असल्याने या चंद्रग्रहणात अन्न खाऊ नये. चंद्रग्रहण काळात शिजवलेले अन्न घरात ठेवल्यास समस्या निर्माण होऊ शकतात. आणि जर तुम्हाला असे शिजवलेले अन्न घरी ठेवायचे असेल तर तुम्ही शिजवलेल्या अन्नावर तुळशीची पाने जरूर ठेवा.

ग्रहणानंतर काय करावे?

शनिवारी म्हणजेच 28 ऑक्टोबर रोजी दुपारी 2:24 नंतर चंद्रग्रहण संपल्यानंतर तुम्ही जिथे राहता ते संपूर्ण घर स्वच्छ करावे.

चंद्रग्रहण कसे होते?

वैज्ञानिकदृष्ट्या, सूर्य, पृथ्वी आणि चंद्र जेव्हा एका सरळ रेषेत येतात तेव्हा ग्रहण होते. ग्रहणाच्या वेळी पृथ्वी सूर्य आणि चंद्राच्या मध्ये येते. पृथ्वी या दोन ग्रहांच्या मध्ये असल्याने सूर्यप्रकाश चंद्रापर्यंत पोहोचू शकत नाही. ग्रहण काळात पृथ्वीची सावली चंद्रावर पडते. अशा परिस्थितीमुळे चंद्र आपल्या डोळ्यांना दिसत नाही. या स्थितीला आपण चंद्रग्रहण म्हणतो.

हे  ही वाचा :- तुम्ही तुमचा फोन रात्रभर चार्जिंगला लावताय? तर वेळीच सावध व्हा! नाहीतर होऊ शकते मोठे नुकसान

ग्रहणाचे धार्मिक महत्त्व काय आहे?

ग्रहणांची धार्मिक मान्यता ही कोणत्याही प्रकारच्या ग्रहणांच्या वैज्ञानिक मान्यतेपेक्षा खूप वेगळी आहे. आपल्या धार्मिक ग्रंथानुसार हजारो वर्षांपूर्वी समुद्रमंथन झाले आणि त्यातून अमृत निघाले. समुद्रमंथनातून निघालेले हे अमृत भगवान विष्णूंनी मोहिनीच्या रूपात सर्व देवांना दिले. दरम्यान, राक्षस राहुने देवाचे रूप धारण केले आणि भगवान विष्णूचे रूप असलेल्या मोहिनीचे अमृत प्याले.

सूर्यदेव आणि चंद्रदेव यांनी राहूची ही चाल ओळखली आणि त्यांनी भगवान विष्णूंना याची माहिती दिली. भगवान विष्णूंना ही माहिती मिळताच त्यांनी राहु या राक्षसाचे डोके धडापासून वेगळे केले. आणि तेव्हापासून राहू सूर्य आणि चंद्राला गिळत आहे आणि जेव्हा जेव्हा राहू चंद्र आणि सूर्याला गिळतो तेव्हा ग्रहण होते.

कुंडलीत ग्रहण योग कसा तयार होतो?

काही लोकांच्या कुंडलीत राहु किंवा केतूचा सूर्य किंवा चंद्र यांच्या कुंडलीत कोणत्याही स्थितीत संयोग झाल्यास प्रथम ग्रहण योग तयार होतो. जेव्हा कुंडली योग तयार होतो तेव्हा माणसाला मानसिक तणावाचा सामना करावा लागतो.

ग्रहण काळात व्यक्तीने काय खावे?

सर्वप्रथम अन्न खाऊ नये. परंतु गरोदर स्त्रिया, लहान मुले आणि वृद्ध व्यक्ती त्यांच्या गरजेनुसार काही खाद्यपदार्थ घेऊ शकतात. कारण वयोवृद्ध व्यक्तीला सतत काही आजार होत असतात, त्यामुळे त्याचे वय आणि आजार लक्षात घेऊन त्याला औषधे घेणे आवश्यक असते. त्याचप्रमाणे गरोदर महिलांनाही काही नियमांचे पालन करण्याच्या सूचना डॉक्टरांकडून दिल्या जातात. त्यांना नियमित पाणी पिण्याचा सल्लाही दिला जातो.

गर्भवती महिलेच्या पोटात वाढणाऱ्या बाळाला पोषणाची गरज असते. अशा परिस्थितीत डॉक्टर गर्भवती महिलांना जास्त वेळ उपाशी न राहण्याचा सल्ला देतात. त्याचप्रमाणे लहान मुलेही जास्त काळ उपाशी राहू शकत नाहीत. आणि आपण मुलांना जास्त काळ खाण्यापासून रोखू शकत नाही. पण अशा परिस्थितीत शिजवलेल्या अन्नात तुळस अवश्य ठेवावी.

भारताव्यतिरिक्त हे चंद्रग्रहण कोणत्या देशांमध्ये दिसणार आहे?

शनिवार, 28 ऑक्टोबर रोजी वर्षातील शेवटचे चंद्रग्रहण ऑस्ट्रेलिया, उत्तर प्रशांत महासागर आणि रशियाच्या पूर्व भागात दिसणार असल्याचे वृत्त आहे. चंद्रोदयाच्या वेळी ग्रहणाचा शेवट ब्राझील आणि कॅनडाच्या पूर्व भागात आणि उत्तर आणि दक्षिण अटलांटिक महासागराच्या परिसरात दिसेल.

ग्रहण काळात काय करावे आणि काय करू नये यासंबंधीचे सर्व नियम प्राचीन काळापासून प्रचलित आहेत. जे नियम त्यावेळी थोडा विचार करून बनवले गेले असावेत. त्यामुळे या सर्व गोष्टींना अंधश्रद्धा म्हणून फेटाळणे योग्य नाही.

आपल्या परंपरा आणि चालीरीती जशा आहेत तशा चालू ठेवाव्यात असे या सर्व समजुतींवर विश्वास ठेवणाऱ्यांचे म्हणणे दिसून येते. आज आपण शास्त्रोक्त विचार करतो तसाच काहीसा विचार करून पंडितांनी हे नियम बनवले असावेत असेही मानले जाते.

हे  ही वाचा :- आर्मी, एअरफोर्स आणि नेव्ही वेगवेगळ्या सॅल्युट का देतात?