Mukhya Mantri Samruddha Panchayatraj Abhiyan Maharashtra 2025 : महाराष्ट्र सरकारकडून ग्रामपंचायती, पंचायत समित्या आणि जिल्हा परिषदा यांच्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण अभियान जाहीर करण्यात आले आहे – मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियान २०२५. या अभियानात सहभाग घेतलेल्या ग्रामसंस्थांना लाखो-कोटींचे पुरस्कार मिळवण्याची सुवर्णसंधी आहे.
📅 अभियानाची पूर्वतयारी:
या अभियानाची तयारी १ ऑगस्ट २०२५ पासून सुरू होणार असून, १७ सप्टेंबर ते ३१ डिसेंबर २०२५ या कालावधीत ते राबवले जाणार आहे. तालुका, जिल्हा, विभाग आणि राज्यस्तरावर मूल्यमापनासाठी समित्या नियुक्त केल्या जाणार आहेत.
💰 एकूण पुरस्कारांची रक्कम व रचना
राज्य मंत्रिमंडळाच्या बैठकीत या अभियानाला मान्यता देण्यात आली असून, दरवर्षी ₹२९० कोटी ३३ लाखांची तरतूद केली जाणार आहे. एकूण १,९०२ पुरस्कार दिले जातील.
ग्रामपंचायतीसाठी पुरस्कार:
- राज्यस्तरावर:
- प्रथम क्रमांक – ₹५ कोटी
- द्वितीय – ₹३ कोटी
- तृतीय – ₹२ कोटी
- विभागस्तरावर: (एकूण १८ ग्रामपंचायती)
- १ कोटी, ८० लाख, आणि ३० लाख
- जिल्हास्तरावर: (१०२ ग्रामपंचायती)
- ५० लाख, ३० लाख, आणि २० लाख
- तालुकास्तरावर: (१०५३ पुरस्कार)
- १५ लाख, १२ लाख, ८ लाख
- ५ लाखांचे दोन विशेष पुरस्कार (७०२ ग्रामपंचायतींना)
पंचायत समितीसाठी पुरस्कार:
- राज्यस्तरावर:
- २ कोटी, १.५ कोटी, १.२५ कोटी
- विभागस्तरावर: (१८ पुरस्कार)
- १ कोटी, ७५ लाख, ६० लाख
पुरस्कार रचना
| स्तर | प्रथम | द्वितीय | तृतीय | अन्य पुरस्कार |
|---|---|---|---|---|
| राज्यस्तर (ग्रामपंचायत) | ₹५ कोटी | ₹३ कोटी | ₹२ कोटी | – |
| विभागस्तर (ग्रामपंचायत) | ₹१ कोटी | ₹८० लाख | ₹३० लाख | १८ ग्रामपंचायती |
| जिल्हास्तर (ग्रामपंचायत) | ₹५० लाख | ₹३० लाख | ₹२० लाख | १०२ पंचायत |
| तालुकास्तर (ग्रामपंचायत) | ₹१५ लाख | ₹१२ लाख | ₹८ लाख | १०५३ पुरस्कार |
| विशेष पुरस्कार | – | – | – | ५ लाख x ७०२ पंचायत |
| पंचायत समिती – राज्यस्तर | ₹२ कोटी | ₹१.५ कोटी | ₹१.२५ कोटी | – |
| पंचायत समिती – विभागस्तर | ₹१ कोटी | ₹७५ लाख | ₹६० लाख | १८ पुरस्कार |
| जिल्हा परिषद – राज्यस्तर | ₹५ कोटी | ₹३ कोटी | ₹२ कोटी | – |
जिल्हा परिषदेसाठी पुरस्कार:
- राज्यस्तरावर:
- प्रथम – ₹५ कोटी
- द्वितीय – ₹३ कोटी
- तृतीय – ₹२ कोटी
✅ अभियानाची अंमलबजावणी कशी होईल?
- राज्यस्तरावर ग्रामविकास व पंचायतराज मंत्री यांच्या अध्यक्षतेखाली १६ सदस्यांची समिती स्थापन केली जाईल.
- प्रत्येक स्तरावर संनियंत्रण व मूल्यमापन समित्या कार्यरत राहतील.
- निश्चित कार्यपद्धती आणि वेळापत्रकानुसार मूल्यमापन होणार आहे.
📊 गुणांकनासाठी विचारात घेतले जाणारे मुख्य घटक:
या अभियानात खालील ७ महत्त्वाच्या घटकांवर आधारित गुणांकन होईल:
- सुशासनयुक्त पंचायत
- सक्षम पंचायत
- जल समृद्ध ग्राम
- स्वच्छ व हरित गाव
- मनरेगा व अन्य योजनांची सांगड
- गावपातळीवरील संस्थांचे सक्षमीकरण
- लोकसहभाग व श्रमदानातून जनचळवळ
📌 निष्कर्ष:
‘मुख्यमंत्री समृद्ध पंचायतराज अभियान’ हा महाराष्ट्रातील ग्रामपंचायतींसाठी मोठा संधीसंधान आहे. चांगल्या कामगिरीसाठी कोट्यवधी रुपयांचे पुरस्कार मिळण्याची ही संधी ग्रामसंस्थांनी निश्चितच साधावी.
