Table of Contents
किसान क्रेडिट कार्ड योजना: शेतकऱ्यांसाठी सुवर्णसंधी
Kisan Credit Card Yojana 2025 : देशातील शेतकऱ्यांसाठी सर्वात स्वस्त आणि सुलभ कर्ज योजना म्हणून ओळखले जाणारे किसान क्रेडिट कार्ड (KCC) योजना आता आणखीही आकर्षक झाले आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश म्हणजे शेती आणि त्याशी संबंधित कामांसाठी वेळेवर कर्ज उपलब्ध करून देणे.
याच्या माध्यमातून शेतकरी अल्पकालीन शेती खर्च, कापणीनंतरची आवश्यकता, घरगुती खर्च, पशुपालन, शेती यंत्रसामग्रीची देखभाल आणि दुरुस्ती अशा विविध गरजांसाठी कर्ज घेऊ शकतात.
फक्त 4% व्याजदर! कसे?
सरकारने या योजनेअंतर्गत शेतकऱ्यांना मोठी मदत केली आहे. 2% व्याज अनुदान आणि 3% वेळेवर परतफेड बोनस दिल्यामुळे पात्र शेतकऱ्यांना वार्षिक फक्त 4% व्याजदराने कर्ज मिळते. हे देशातील सर्वात कमी व्याजदरातील कृषी कर्जांपैकी एक आहे.
योजनेचा इतिहास आणि यश
1998 मध्ये सुरू झालेली KCC योजना शेतकऱ्यांना बियाणे, खते, शेती साधने खरेदी करण्यासाठी स्वस्त कर्ज देण्याच्या उद्देशाने राबवली जाते. हे कार्ड डेबिट कार्डसारखे काम करते आणि एटीएम, बँक मित्र किंवा विक्रेत्यांच्या POS मशीनवरून थेट पैसे काढणे किंवा खरेदी करणे शक्य आहे.
सरकारी आकडेवारीनुसार, सध्या देशभरात 7.75 कोटींहून अधिक सक्रिय KCC खाती आहेत. 2014 मध्ये या योजनेअंतर्गत एकूण कर्ज 4.26 लाख कोटी होते, जे डिसेंबर 2024 अखेर 10.05 लाख कोटींवर पोहोचले आहे. यावरून शेतकऱ्यांचा या योजनेवरील विश्वास स्पष्ट होतो.
कर्ज मर्यादा आणि नवीन अपडेट
KCC अंतर्गत कर्ज मर्यादा पिकाचा प्रकार, जमिनीचे क्षेत्रफळ, लागवडीचा खर्च, विमा प्रीमियम आणि शेती यंत्रसामग्रीच्या देखभालीवर अवलंबून असते. सुरुवातीला ठरवलेल्या मर्यादेत दरवर्षी 10% नैसर्गिक वाढ धरून पुढील पाच वर्षांची कर्ज मर्यादा निश्चित केली जाते.
महत्त्वाची बातमी: 2025 च्या अर्थसंकल्पमध्ये कमाल कर्ज मर्यादा 3 लाखांवरून 5 लाखांपर्यंत वाढवण्यात आली आहे. 2 लाखांपर्यंतचे कर्ज पूर्णपणे तारणमुक्त आहे. त्यापेक्षा जास्त रकमेच्या कर्जासाठी बँक तारण मागू शकते.
कर्जाचे प्रकार
कर्ज प्रामुख्याने दोन भागांत विभागले जाते:
अल्पकालीन कर्ज: पिकांच्या हंगामी खर्चासाठी.
मुदत कर्ज: ट्रॅक्टर, सिंचन साधने यांसारख्या दीर्घकालीन गुंतवणुकीसाठी.
ही विभागणी बँकेच्या लेखाप्रक्रियेस सोयीस्कर असून, शेतकऱ्यांनाही नियोजनात मदत करते.
अर्ज कसा करावा?
ऑनलाइन अर्ज प्रक्रिया:
- तुमच्या संबंधित बँकेच्या वेबसाइटवर जा
- किसान क्रेडिट कार्ड पर्याय निवडा
- ‘Apply’ वर क्लिक करा
- आवश्यक माहिती भरून सबमिट करा
- अर्ज क्रमांक मिळाल्यानंतर बँक 3-4 दिवसांत संपर्क साधेल
ऑफलाइन अर्ज प्रक्रिया:
- जवळच्या बँक शाखेत जा
- KCC अर्ज फॉर्म भरा
- आवश्यक कागदपत्रे सादर करा
- तपासणीनंतर पात्रतेनुसार कार्ड मंजूर केले जाते
आवश्यक कागदपत्रे
KCC साठी अर्ज करण्यासाठी खालील कागदपत्रांची गरज असते:
- आधार कार्ड
- पॅन कार्ड
- जमीन कागदपत्रे
- बँक पासबुक
- पासपोर्ट साइझ फोटो
- उत्पन्नाचा पुरावा
- जात प्रमाणपत्र (आवश्यकतेनुसार)
निष्कर्ष: KCC योजना शेतकऱ्यांसाठी खरोखरच एक वरदान आहे. कमी व्याजदर, सोप्या अटी आणि वाढलेली कर्ज मर्यादा पाहता, प्रत्येक पात्र शेतकऱ्याने या योजनेचा लाभ घेतला पाहिजे.