Ghar Kharedi Kase Karave : भारतात घर खरेदी करणे एवढे महाग का पडते? हा प्रश्न आज प्रत्येक मध्यमवर्गीय कुटुंबाच्या मनात येतो. जमिनीचे दर वाढत आहेत, बांधकामाचा खर्च वाढतो आहे – पण खरे कारण याचे काय आहे?
Table of Contents
आधी समजून घ्या – घर ‘परवडणारे’ म्हणजे काय?
काही वर्षांपूर्वी ‘अफोर्डेबल हाऊसिंग’ हा शब्द खूप ऐकायला मिळत होता. परंतु आज ही संकल्पनाच कुठे हरवून गेली आहे.
जगभरात घर परवडणारे आहे की नाही हे ठरवण्यासाठी ‘प्राइस टू इनकम रेशो’ (P2I Ratio) हा फॉर्म्युला वापरला जातो. हा रेशो सांगतो की एखादे घर खरेदी करण्यासाठी तुमच्या किती वर्षांच्या पूर्ण उत्पन्नाची गरज आहे.
आदर्श परिस्थितीत हा रेशो ५ किंवा त्यापेक्षा कमी असायला हवा. परंतु भारतातील बहुतेक शहरांमध्ये हा आकडा ११ पर्यंत पोहोचला आहे!
📝 हे पण वाचा :- घरकुल अनुदान योजना: जमीन खरेदीसाठी मिळणार 1 लाख रुपये आर्थिक मदत
मुंबईत तर परिस्थिती अजून वाईट
‘सेंटर फॉर सोशल अँड इकॉनॉमिक प्रोग्रेस’च्या २०२३ च्या अहवालानुसार, मुंबईसारख्या मेट्रो शहरांमध्ये हा रेशो ४० पर्यंत पोहोचला आहे. याचा अर्थ असा की जर तुमच्या उत्पन्नातील ५०% भाग इतर खर्चात जात असेल, तर एक घर खरेदी करण्यासाठी तुम्हाला २० वर्षांपेक्षाही जास्त बचत करावी लागेल!
विकसित देशांत घरे स्वस्त, भारतात महाग – का?
आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया आणि जर्मनीसारख्या श्रीमंत देशांमध्ये घरे भारतापेक्षा स्वस्त आहेत:
- अमेरिका: P2I रेशो ३.६
- ऑस्ट्रेलिया: P2I रेशो ७.६
- जर्मनी: P2I रेशो ९
परंतु भारतासारख्या विकसनशील देशांमध्ये परिस्थिती वाईट आहे. बांगलादेश, श्रीलंका आणि चीनमध्ये हा रेशो १२ ते २९ दरम्यान आहे.
📝 हे पण वाचा :- PM Awas Yojana 2.0 : तुमचं घराचं स्वप्न होणार आता खरं, जाणून घ्या पात्रता आणि अर्ज प्रक्रिया!
तज्ज्ञांनी उघड केली ३ मुख्य कारणे
१. काळ्या पैशाचा खेळ आणि कृत्रिम तुटवडा
प्रॉपर्टी मार्केटमध्ये मोठ्या प्रमाणावर रोख व्यवहार होतात. शेअर बाजारात सगळे पैसे बँक अकाउंटमधून जातात, सोने खरेदीत सिक्युरिटी रिस्क असते, परंतु रिअल इस्टेटमध्ये काळ्या पैशाची मोठी गुंतवणूक होते.
याचा परिणाम असा होतो की खऱ्या खरेदीदारांची मागणी कायम असली तरी पुरवठा कृत्रिमरित्या कमी ठेवला जातो.
२. बिल्डर्सचे चतुर डावपेच
काही बिल्डर्स कायदेशीर उणिवांचा चतुराईने फायदा घेतात. ते १०० फ्लॅट्सच्या प्रोजेक्टमधून सुरुवातीला फक्त ५ फ्लॅट्स विक्रीसाठी काढतात.
कृत्रिम तुटवडा दाखवून ते जास्त दराने विकतात, मग हळूहळू उर्वरित फ्लॅट्स वाढत्या दरात सोडत जातात. अशा प्रकारे नेहमीच तुटवडा दिसतो आणि किमती वरच जातात.
📝 हे पण वाचा :- बायकोच्या नावावर घर खरेदी करा;स्टँप ड्युटी, टॅक्समध्ये लाखोंची बचत
३. भारतातील कमी FSI – मुख्य अडथळा
फ्लोअर स्पेस इंडेक्स (FSI) हा सर्वात महत्त्वाचा घटक आहे. जर एखाद्या प्लॉटचा साइज १००० चौरस मीटर असेल आणि FSI २.० असेल, तर जास्तीत जास्त २००० चौरस मीटर फ्लोअर एरिया बांधता येईल.
भारतातील मेट्रो शहरांमध्ये सरासरी FSI फक्त १.३ ते ३.५ आहे. यामुळे इमारतींची उंची कमी राहते आणि मोठ्या लोकसंख्येसाठी जास्त जमिनीची गरज भासते.
तुलना करा: अमेरिकेत सरासरी FSI १५ आहे आणि सिंगापूरमध्ये २५ पर्यंत आहे!
तर मग काय करावे? तज्ज्ञांचे सुझाव
EMI चा बोजा नियंत्रणात ठेवा
- घराच्या किमतीपैकी किमान ३०-४०% रोख पैसे भरण्याची तयारी ठेवा
- तुमचा EMI तुमच्या पगाराच्या ४०-४५% पेक्षा जास्त नसावा
- प्रॉपर्टी मार्केटवर सतत लक्ष ठेवा
Tier-2 शहरांचा विचार करा
मेट्रो शहरात घर घेण्याऐवजी छोट्या शहरांमध्ये घर खरेदी करणे अधिक फायदेशीर ठरू शकते. तिथे किमती तुलनेत कमी असतात आणि जीवनमान चांगले असते.
(टीप: ही माहिती केवळ शिक्षणाच्या उद्देशाने दिली आहे. कोणतीही गुंतवणूक करण्यापूर्वी आर्थिक सल्लागाराशी चर्चा करा.)
📝 हे पण वाचा :- MHADA Lottery 2025 अर्ज प्रक्रिया – घरासाठी फॉर्म कसा भरायचा ते येथे जाणून घ्या
