Emi Kharedi Fayda Kinva Sapala: आजच्या डिजिटल युगात कोणतीही वस्तू खरेदी करणं खूपच सोपं झालं आहे. अगदी कमी पैशातसुद्धा मोबाईल, फ्रिज, एसी, लॅपटॉपपासून ते विमानाचं तिकीटसुद्धा तुम्ही ईएमआयवर घेऊ शकता. म्हणजेच वस्तू खरेदी करून तुम्हाला त्याचे पैसे हप्त्यांमध्ये भरायचे असतात.
ईएमआय (EMI) म्हणजे ‘मासिक हप्ता’. यात वस्तूची मूळ किंमत आणि त्यावर लागणारं व्याज या दोघांचा समावेश असतो. त्यामुळे वस्तूची एकूण किंमत थोडी जास्त भरावी लागते. पण प्रश्न असा आहे की, ईएमआयवर खरेदी करणं खरंच योग्य आहे का?
‘ईएमआय म्हणजे कर्जाचा सापळा’
फायनान्स एक्स्पर्ट तापस चक्रवर्ती यांचं म्हणणं आहे की, ईएमआय ही सुविधा हळूहळू आर्थिक जाळं बनत चालली आहे. त्यांच्या मते, भारतातील नागरिकांसाठी ईएमआय हा महागाईपेक्षाही मोठा धोका आहे.
त्यांनी LinkedIn वर एक पोस्ट लिहून सांगितलं आहे की, “कमवा, उधार घ्या, परतफेड करा, मग पुन्हा उधार घ्या – हे चक्र थांबतच नाही. आणि यात बचतीसाठी काहीच जागा उरत नाही.”
अनेकजण आहेत कर्जाच्या ओझ्याखाली
तापस चक्रवर्तींच्या माहितीनुसार:
- भारतात देशांतर्गत कर्ज जीडीपीच्या 42% पर्यंत पोहोचले आहे.
- यातील बहुतांश कर्ज क्रेडिट कार्ड, वैयक्तिक कर्ज (Personal Loan) आणि ‘Buy Now Pay Later’ सारख्या योजना यामधून घेतले जाते.
- विकल्या जाणाऱ्या 70% आयफोन हे ईएमआयवर खरेदी होतात.
- दर 5 पैकी 3 लोकांकडे किमान 3 पेक्षा जास्त कर्जं आहेत.
तर मग काय करावं?
ईएमआयवर खरेदी करणं पूर्णपणे चुकीचं नाही. काही वेळा मोठ्या गरजेच्या वस्तूंसाठी ही सोय उपयुक्त ठरू शकते. पण आपल्या उत्पन्नानुसार आणि बचतीच्या सवयींसोबत ती योग्य पद्धतीने वापरणं आवश्यक आहे.
तज्ज्ञांचा सल्ला:
- अनावश्यक वस्तूंसाठी ईएमआय टाळा.
- एकाचवेळी अनेक कर्जं घेऊ नका.
- मासिक उत्पन्नात काही भाग नेहमीच बचतीसाठी राखून ठेवा.
- क्रेडिट कार्डचा विचारपूर्वक वापर करा.
सारांश
ईएमआय ही एक सोयीस्कर योजना असली, तरी ती योग्य पद्धतीने आणि शहाणपणाने वापरणं गरजेचं आहे. अन्यथा ती तुमचं आर्थिक स्वातंत्र्य हिरावून घेऊ शकते.
